Georgie Housley, Zander J. Williams, and James H. HullORCID IDs: 0000-0002-9336-8626 (Z.J.W.); 0000-0003-4697-1526 (J.H.H.)

Người dịch: Trần Thanh Lộc - Lê Thị Tuyết Lan

TÓM TẮT

“Xẹp đường thở lớn” là thuật ngữ thường liên quan đến chứng nhuyễn khí phế quản phế quản (TracheoBronchoMalacia) và xẹp đường thở động học quá mức. Hiện tượng xẹp này xảy ra khi khí quản và/hoặc đường thở lớn (phế quản) hẹp quá mức, trong một số trường hợp gần như đóng hoàn toàn. Điều này có thể gây khó thở, ho liên tục và khó tống đàm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vùng ngực. Việc xử trí các triệu chứng này nên bao gồm phương pháp thông đường thở, hô hấp và khả năng tập thể dục cùng với việc kiểm soát bất kỳ tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nào. Điều này được thực hiện để ngăn ngừa các cơn kịch phát khi các triệu chứng trở nặng.

Xẹp đường thở lớn là gì

Xẹp đường thở lớn là một từ liên quan đến chứng nhuyễn khí quản phế quản và/hoặc xẹp đường thở động học quá mức. Đây là những tình trạng khác nhau nhưng có thể chồng chéo lên nhau. Triệu chứng thường giống nhau. Chúng xảy ra vì khí quản và/hoặc phế quản chính hẹp quá mức khi bạn ho hoặc thở ra mạnh (Hình 1). Các triệu chứng có thể trở nặng hơn khi bùng phát, khiến việc tống đàm ra khỏi phổi trở nên khó khăn hơn.

Các triệu chứng thường gặp là gì?

·      Khó thở.

·      Ho như tiếng chó sủa hoặc tiếng hải cẩu kêu.

·      Không thể khạc ra đàm.

·      Nhiễm trùng vùng ngực thường xuyên.

Các bệnh hô hấp nào có thể gây ra xẹp đường thở lớn?

Xẹp đường thở lớn với các triệu chứng này thường thấy ở những người bị nhuyễn khí phế quản. Nó cũng có thể xảy ra với các tình trạng có bệnh nền như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn, viêm phế quản, giãn phế quản và trào ngược, dẫn đến xẹp đường thở động học quá mức. Các triệu chứng có thể bị chẩn đoán nhầm là hen suyễn. Nếu các bệnh nền trở nặng, dẫn đến các cơn kịch phát, các triệu chứng thường trở nên tồi tệ hơn.

Chẩn đoán xẹp đường thở lớn như thế nào?

Xẹp đường thở lớn được chẩn đoán bởi thầy thuốc chuyên về bệnh phổi hoặc hô hấp. Thầy thuốc có thể sử dụng phương pháp chuyên khoa (ví dụ: chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ) hoặc “nội soi phế quản mềm” để tìm nguyên nhân.

Điều trị bệnh xẹp đường thở lớn như thế nào?

Đây là tình trạng mạn tính. Nhiều người có thể xử trí các triệu chứng thông thường của mình bằng nhiều biện pháp. Chuyên gia trị liệu hô hấp có thể giúp bạn lập kế hoạch xử trí. Có thể bao gồm phương pháp ABC sau đây, mặc dù phẫu thuật có thể là lựa chọn cho một số người bị xẹp đường thở nghiêm trọng.

A: Làm sạch đường thở

Làm sạch mũi và giữ cho ngực không có đàm là chìa khóa.

Điều này trở nên quan trọng hơn trong các cơn kịch phát. Đàm bị mắc kẹt trong phổi có thể bị nhiễm trùng và gây ra thêm các nhiễm trùng khác. Các bài tập thở đặc biệt hoặc thổi vào một thiết bị để giữ cho đường thở của bạn mở hoặc lắc nhẹ chúng khi bạn thở mạnh hoặc ho có thể giúp bạn tống đàm ra. Uống đủ khoảng 2 lít nước mỗi ngày là điều quan trọng.

B: Hít thở bằng mũi sẽ giúp làm dịu cơn đau họng và giảm ho

Thở bằng cơ hoành thay vì phần ngực trên sẽ hiệu quả hơn và giúp tăng mức năng lượng của bạn. Nếu bạn bị khó thở khi gắng sức, có thể thở ra bằng cách chúm môi có thể làm giảm cảm giác khó chịu ở lồng ngực. Chọn “tư thế dễ chịu” có thể làm giảm khí thở. Các hoạt động nhịp nhàng có thể giúp bạn hồi phục nhanh hơn và làm bớt mệt.

C: Khả năng tập thể dục

Mặc dù tập thể dục có thể khiến bạn bị khó thở, nhưng nhìn chung, nó rất tốt cho bạn, đặc biệt là nếu bạn bị bệnh phổi. Nó giúp cơ và tim của bạn khỏe hơn. Sử dụng áp lực đường thở dương liên tục (Continuous positive airway pressure-CPAP) có thể hữu ích cho quá trình phục hồi nếu bạn bị khó thở khi thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như tắm rửa. CPAP có tác dụng làm phồng hoặc tách đường thở bị xẹp. Xem phần bổ sung dữ liệu để biết thêm thông tin cho bệnh nhân.

Cơn kịch phát

Đảm bảo rằng bất kỳ bệnh nền nào (ví dụ: hen suyễn) cũng được xử trí tốt có thể giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát, cũng như tuân theo phương pháp ABC để kiểm soát các triệu chứng hàng ngày. Tuy nhiên, tình trạng bệnh của bạn đột nhiên trở nặng, có thể đáng sợ.

Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn để được tư vấn về thuốc ví dụ, kháng sinh. Trong thời gian bùng phát, để giảm tình trạng khó thở, hãy cố gắng giữ bình tĩnh. Sử dụng phương pháp thở chúm môi (hoặc CPAP nếu cần). Làm sạch đường thở hàng ngày của bạn để giữ cho đường thở của bạn không có đàm và giảm ho.

Kế hoạch hành động

Theo đúng kế hoạch điều trị hằng ngày: dùng thuốc theo chỉ định của thầy thuốc, xử trí bệnh nền và thực hiện phương pháp ABC

Phát hiện khi bạn có thay đổi các triệu chứng của cơn kịch phát, liên hệ với thầy thuốc ngay.

Hãy năng động: tập đi và dùng điện thoại đếm bước.

Chích ngừa cúm và COVID-19 theo chỉ định của thầy thuốc

Ghi số điện thoại thầy thuốc

Nguồn thông tin giáo dục bệnh nhân của Hội lồng ngực Hoa Kỳ

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (Chronic Obstructive Pulmonary Disease-COPD)

https://www.thoracic.org/patients/patientresources/resources/copd-intro.pdf.

Giãn phế quản:

https://www.thoracic.org/patients/patient-resources/resources/

Hen suyễn:

https://www.thoracic.org/patients/patient-resources/resources/asthma-treatment.pdf

Nguồn bài:

https://www.atsjournals.org/doi/epdf/10.34197/ats-scholar.2023-0123PE?role=tab

• Trang sau